Βιολογικά: 10 μύθοι και αλήθειες

Κριτής του... βιολογικού χαρακτήρα των προϊόντων που αγοράζει μπορεί να γίνει ο ίδιος καταναλωτής! Πέραν των προδιαγραφών που θέτει η νομοθεσία, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τόσο τα αγροτικά, όσο και τα κτηνοτροφικά προϊόντα έχουν εμφανή χαρακτηριστικά, τα οποία πιστοποιούν την 100% φυσική τους προέλευση. Καθηγητές πανεπιστημίου, εκπρόσωποι ενώσεων καταναλωτών και βιοκαλλιεργητές παρουσίασαν τους δέκα τρόπους με τους οποίους ο καθένας μπορεί να είναι σίγουρος ότι τα προϊόντα που αγοράζει είναι οργανικά....
1. Αναζητήστε το «φύλο» Τα προηγούμενα χρόνια, τα συσκευασμένα βιολογικά προϊόντα ξεχώριζαν από το λογότυπο των οργανισμών πιστοποίησης, οι οποίοι είναι και οι αρμόδιοι για να επιβεβαιώσουν ότι η αγροτική παραγωγή τηρεί τις αρχές βιολογικής γεωργίας.

Από τον Φεβρουάριο του 2010, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει καθιερώσει κοινό σήμα για όλα τα βιολογικά προϊόντα που παράγονται ή κυκλοφορούν στις 27 χώρες-μέλη. Αυτό που πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής είναι τα υπόλοιπα στοιχεία που πρέπει να αναγράφονται στις συσκευασίες των βιολογικών, όπως ο οργανισμός πιστοποίησης, αλλά και ο παραγωγός του προϊόντος.

«Η αναζήτηση του σήματος είναι ο πρώτος κανόνας επιλογής βιολογικού προϊόντος από τους καταναλωτές», αναφέρει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ενωσης Καταναλωτών - Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ), Ηλίας Κοκουγιάννης.

2. Μόνο σε πιστοποιημένες λαϊκές

Για την ανάπτυξη της αγοράς των βιολογικών στη χώρα μας, την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί λαϊκές αγορές ειδικά για βιολογικά προϊόντα. Στις λαϊκές αγορές όπου πωλούνται τα συμβατικά προϊόντα, οι έμποροι επιτρέπεται να διαθέτουν και βιολογικά, αλλά μόνο αν αυτά είναι συσκευασμένα, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με τα υπόλοιπα. Οποιεσδήποτε πινακίδες ή αναφορές που χρησιμοποιούν χαρακτηρισμούς όπως «οικολογικά», «οργανικά», «βιολογικά», «πράσινα» κ.λπ. για τα προϊόντα που βρίσκονται στους πάγκους των λαϊκών θα πρέπει να θεωρούνται παρελκυστικές.

3. Απαιτήστε τα πιστοποιητικά

Η ανάπτυξη των λαϊκών αγορών με βιολογικά προϊόντα βασίζεται σε αυστηρές προδιαγραφές, όσον αφορά την πώληση των προϊόντων. Στους πάγκους πρέπει να είναι αναρτημένα σε εμφανή σημεία το όνομα και τα πιστοποιητικά του παραγωγού των προϊόντων, τα οποία θα πρέπει να φέρουν τη σφραγίδα των οργανισμών πιστοποίησης. «Σε περίπτωση που οι καταναλωτές διαπιστώσουν την έλλειψη των πιστοποιητικών, θα πρέπει να απαιτήσουν από τον έμπορο να τους τα επιδείξει, ειδάλλως μπορούν να αμφισβητήσουν ευθέως ότι πρόκειται για προϊόντα οργανικής καλλιέργειας», αναφέρει ο Ηλ. Κοκουγιάννης από την ΕΚΠΟΙΖΩ.

4. Μυρίστε πριν αγοράσετε!

Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά των βιολογικών προϊόντων είναι ότι μυρίζουν... φύση, το άρωμά τους δηλαδή παραπέμπει απευθείας στο ίδιο το προϊόν. «Τις προηγούμενες δεκαετίες, οι καταναλωτές μύριζαν τα προϊόντα πριν τα αγοράσουν. Στη σύγχρονη εποχή έχουμε εκπαιδευτεί ως καταναλωτές να μη δίνουμε σημασία σε αυτό το στοιχείο. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα οργανικά προϊόντα έχουν πολύ εντονότερο άρωμα από τα συμβατικά, τα οποία έχουν πολύ πιο ήπια ή ακόμα και εντελώς ουδέτερη μυρωδιά», αναφέρει ο Δημήτρης Μπιλάλης, καθηγητής Βιολογικής Γεωργίας στο Εργαστήρι Γεωργίας και Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

5. Ξεχωρίζουν από το χρώμα

Η χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων αλλοιώνει τα φυσικά χαρακτηριστικά του προϊόντος. Εκτός από το άρωμα και τη γεύση, η διαφορά που μπορεί να εντοπίσει ο καταναλωτής μεταξύ συμβατικών και βιολογικών προϊόντων είναι το χρώμα τους. Σε όλα ανεξαιρέτως τα προϊόντα οργανικής καλλιέργειας το χρώμα της φλούδας, των φύλλων ή της σάρκας του καρπού είναι αισθητά πιο έντονο από αυτό που έχουν τα προϊόντα που έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε.

6. Το μέγεθος δεν έχει σημασία

Το βασικό κίνητρο χρήσης χημικών στις καλλιέργειες είναι η παραγωγή περισσότερων τόνων προϊόντων.

Αποτέλεσμα είναι η παραγωγή προϊόντων με μεγαλύτερο μέγεθος, λόγω καταπολέμησης των φυσικών παραγόντων που περιορίζουν την ανάπτυξή τους.

«Σε αρκετά βιολογικά προϊόντα, όπως είναι η πατάτα, τα καρότα και τα φρούτα, το μέγεθος είθισται να είναι μικρότερο σε σχέση με αυτό των συμβατικών προϊόντων», αναφέρει ο Κωστής Τρύπος, βιοκαλλιεργητής από την Κορινθία.

7. Εκτός εποχής

Αντιθέτως με ό,τι θα μπορούσε να υποθέσει ο μέσος καταναλωτής, η διάθεση βιολογικών προϊόντων εκτός της εποχής τους δεν σημαίνει ότι αυτά δεν τηρούν τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας. «Βάσει των προδιαγραφών που υπάρχουν, δεν απαγορεύεται η καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων σε θερμοκήπια, αρκεί να τηρούνται οι υπόλοιποι κανόνες που αφορούν τη μη χρήση χημικών σκευασμάτων. Δεν σημαίνει ότι αν βρούμε ντομάτα τον χειμώνα, αυτή δεν είναι βιολογική», τονίζει ο καθηγητής Βιολογικής Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρης Μπιλάλης.

8. Τα πουλερικά ζουν περισσότερο...

Οι σύγχρονες πτηνοτροφικές μονάδες συχνά στριμώχνουν έως και 10 κοτόπουλα σε χώρο ενός τετραγωνικού μέτρου, ενώ επειδή βρίσκονται σε κλειστό χώρο τα φωτίζουν με ειδικές λάμπες, ώστε να δημιουργείται η ψευδαίσθηση της ημέρας. Υπό αυτές τις συνθήκες, η παραγωγή μεγιστοποιείται και το κοτόπουλο είναι έτοιμο για σφαγή στις 38 με 45 ημέρες. Αντιθέτως, η βιολογική πτηνοτροφία προϋποθέτει την πρόσβαση σε ανοικτό χώρο και τουλάχιστον 4 τ.μ. χώρο για κάθε κοτόπουλο.

Ετσι, τα οργανικά βιολογικά οδηγούνται στη σφαγή 80 ημέρες μετά τη γέννησή τους, πράγμα που μπορεί να διαπιστώσει ο καταναλωτής από την συσκευασία των προϊόντων.

9. Πιο σκούρο και σκληρό το κρέας

«Τα ζώα της βιολογικής κτηνοτροφίας ζουν ελεύθερα, σε αντίθεση με αυτά της σύγχρονης και μαζικής κτηνοτροφίας. Γι’ αυτόν τον λόγο, το κρέας τους έχει κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά», επισημαίνει ο Γιώργος Γιωρούδης, ιδιοκτήτης μονάδας βιολογικού κρέατος στη Χαλκιδική. «Το βιολογικό κρέας είναι ελαφρώς πιο σκούρο από αυτό που έχουμε συνηθίσει. Παράλληλα, έχει μικρότερη περιεκτικότητα σε λίπος και έτσι είναι αισθητά πιο σκληρό στην υφή του, αλλά είναι σίγουρα καλύτερης ποιότητας και πιο νόστιμο», προσθέτει ο παραγωγός.

10. Μην κοιτάτε την εμφάνιση

«Η φύση δεν προϋποθέτει την καλή εμφάνιση των λαχανικών, αλλά μόνο την ποιότητά τους. Τα βιολογικά προϊόντα, ειδικά τα λαχανικά και τα οπωροκηπευτικά, μπορεί να είναι πολλές φορές λιγότερο καλοσχηματισμένα ή εντυπωσιακά από τα συμβατικά», αναφέρει ο βιοκαλλιεργητής Κωστής Τρύπος, προσθέτοντας πως, λόγω έλλειψης φυτοφαρμάκων, τα οργανικά προϊόντα είναι επίσης περισσότερο ευπαθή σε ζιζάνια. «Ενδεχομένως να έχουν ακόμα και μικρά σημαδάκια από έντομα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι ακατάλληλα ή χαμηλότερης ποιότητας», συμπληρώνει. Πηγή